De Montagnes Noires (zwarte bergen) is een bergketen in Bretagne die zich uitstrekt van Chateaulin tot Glomel. Het hoogste punt ligt bij Spézet, de Roc’h Toullaëron met een hoogte van 318 meter. Dus erg hoog is het gebergte niet. Wij verkennen vooral het gebied ten zuiden ervan, met name ten zuiden van Spézet en Saint-Goazec.
Menhirs en dolmens
Er is geen gebrek in deze omgeving aan menhirs, dolmens en vooral allees couverte. Ik heb geprobeerd de meest markante te vinden, waarvan het nog de vraag is hoeverre ze gemakkelijk te vinden of te bereiken zijn.
Menhir de Bodero
Menhir van Bodéro door Cadouf
De menhir heeft de vorm van een granieten plaat. Zij is aan de bovenkant ruwweg afgerond, 3 m breed, 0,60 m dik en 3,40 m hoog. De menhir staat aan de rand van een pad, tegenover het Bodéro-kruis, La croix de Bodéro. De plek is een soort pas, op de kruising van waarschijnlijk oude wegen. 200m naar het oosten is een oude doorwaadbare plaats, waar men de Langonnet-beek kon oversteken.
Manoir en calvaire de Menguionnet
Het landgoed behoorde al in 1300 toe aan de familie Kergoet en bleef in hun bezit tot in de 17e eeuw. Het landhuis is een klein middeleeuws gebouw, gebouwd in de jaren 1460-1480, dat zijn oorspronkelijke indeling heeft behouden: een rechthoekig hoofdgebouw, een veel lagere vleugel die haaks op het gebouw staat, een trappentoren aan de voorgevel van het gebouw.
In 1993 zou het verlaten landhuis, zonder potentiële koper, worden afgebroken. De nieuwe eigenaar, Philbert Hémery, liet het echter in 1999 op de monumentenlijst plaatsen en wordt sindsdien geleidelijk gerestaureerd.
Manoir de Menguionnet door Lanzonnet
Hoewel de belangrijkste onderdelen (molen, kapel, duiventil) verdwenen zijn, is de calvaire er nog die de ingang van het landhuis markeert. In het huis zijn veel oude elementen bewaard gebleven zoals het interieur, de indeling van de kamers, de open haarden, de wandkasten.
het huis is alleen geopend tijdens Open Monumentendag. In 2025 op 19 t/m 21 september. Dichtbij is gelegen de Allée couverte de Minguionnet.
Allée couverte de Minguionnet
De allée couverte is 11 meter lang en 1,80 meter breed. De oriëntatie is noordoost-oost/zuidwest-west, met een opening naar het oosten. Het bovenste, noordelijke deel van de allée gaat de grond in. Er zijn nog steeds twee dekstenen.
Menhir de Kerbiquet-Lann
De menhir van Kerbiguet-Lann (of Kerbiguet-Lann) wordt ook wel de menhir van Lanner Bruc Du genoemd. Hij bevindt zich in een publiek toegankelijk veld, ongeveer 620 m hemelsbreed ten noordwesten van het gehucht Kerbiguet-Lannn. De coördinaten zijn 48° 05′ 48″ noord en 3° 40′ 25″ oost.
De menhir is een granietplaat van 5,6 m hoog en zeer dun (0,50 m). Hij helt lichtjes naar het noordoosten.
Ongeveer 230 m naar het noorden tussen twee akkers staat de menhir Petit Moustoir, die deel lijkt uit te maken van hetzelfde complex.
Ook dichtbij is de Allée couverte de Kergus, maar deze is in 1900 al verwoest en geen bezoek meer waard.
Alignement des menhirs de Tri Men (of Trimen)
Allignement de menhirs de Trimen en Saint-Goazec door GO69
De naam betekent ‘de drie stenen’ en er zijn daadwerkelijk drie menhirs te zien. Twee van hen liggen er nu. De derde van 4,80m hoog staat nog overeind. Het is mogelijk dat er oorspronkelijk meerdere menhirs stonden. Tussen de twee liggende menhirs zien we namelijk enkele steenfragmenten, die van een andere megaliet zouden kunnen zijn.
Ook is het mogelijk dat er een groter complex is geweest waar onder andere ook menhir du Mendy en zelfs mogelijk de alignement van Croas-an-Teurec deel van hebben uitgemaakt.
De menhir de Mendy (5,2m) ligt op zo’n 400m afstand aan de overkant van de weg in een bos. Mogelijk zijn hier ook nog meer menhirs te vinden.
De circa een kilometer verderop langs de weg gelegen alignement de Croas-an-teurec. Oorspronkelijk stonden hier meerdere rijen stenen, maar er zijn alleen nog een paar stenen tussen de bomen overgebleven. Ten zuiden van de weg staat er nog één. Ze zijn gemaakt van leisteen en zijn 2 tot 3 meter hoog.
Allée couverte de Castel-Ruffel
Allée couverte de Castel-Ruffel en Saint-Goazec door Yann Gwilhoù
Deze twaalf meter allée couverte zonder dekstenen, maar waarvan de draagstenen naar elkaar zijn toegebogen. In de loop der eeuwen zijn er verschillende stenen verdwenen.
Volgens de legende is dit megalithische monument ontstaan door toedoen van een reus. Deze bewoonde het kasteel van Castel Ruffel. Toen zijn dochter met een bediende er vandoor ging ontstak hij in woede en gooide vanuit zijn kasteel naar het stel. Maar zonder succes.
Een andere versie houdt het op een overspelige vrouw, waarna de reus het hele kasteel afbrak en de stenen weggooide. Alleen deze bleven over.
Alignement de Guernangoué
Deze alignement is ook al beschadigd. Blijkbaar waren ze daar goed in deze omgeving (zie hierboven). Hier kwam de beschadiging vooral door een landherinrichting in 1967.
Vue d’ensemble des trois menhirs de Guernangoué door Yann Gwilhoù
In 1998 werd deze herontdekt, maar er waren toen van de oorspronkelijke alignement nog maar drie menhirs over, waarvan er nog maar één overeind staat. De menhirs zijn gemaakt van groenachtige Cambrische schist. De staande menhir is 4,25 m hoog, 1,60 m breed en 1,05 m dik.
De eerste liggende menhir is 4,15 m groot. Het heeft een gegraveerde versiering in de vorm van een trapeziumvormige omranding met putjes (cupules) binnenin. De tweede liggende menhir heeft ongeveer twintig putjes.
Alignement du Bois du Duc
En ja hoor, ook hier zijn ze weer tekeer gegaan. De oudste beschrijvingen van de site maken melding van 9 stenen. Vier ervan zijn nog zichtbaar in het bos ten westen van de weg. Eén ervan staat nog overeind. Eén van de liggende menhirs is ongeveer 5,80 m lang. Een steen die grotendeels begraven lag in het taluud aan de westelijke kant van de weg, zou ook tot deze alignement hebben kunnen behoren.
Aan de overkant van de weg zijn nog twee andere menhirs te zien, één aan de rand van de weg en de andere in een weiland.
Een menhir staat nu in een privétuin in Spézet (15 Rue de la Gare). Deze lijkt vergelijkbare gravure te hebben, een rechthoek of trapezium) als die van de Alignement de Guernangoué.
Spézet
Chapelle Notre-Dame du Crann
In het hart van de Montanges noires staat de kapel van de Notre Dame du Crann (Cran of Krann). De kapel trekt elk jaar veel bezoekers, die vooral komen voor de glas-in-loodramen, de altaarstukken en de pardon op de eerste zondag na Pinksteren, de Drievuldigheidszondag, Trinitatis of Feest van de Heilige Drie-eenheid.
De kapel heeft een eenvoudig Latijns kruisgrondplan, met een vlakke en ondiepe koorafsluiting. Doordat de kerk zijbeuken heeft, lijkt ze meer op de parochiekerken in de omgeving dan op andere kapellen. De westelijke voorgevel staat niet volledig loodrecht op de as van het schip. De zichtbare bogen aan de achterkant geven aan dat deze afwijking niet opzettelijk was, maar waarschijnlijk het gevolg is van een aanpassing tijdens de bouw.
Het portaal is dan ook ten opzichte van de as van de voorgevel verschoven. Het portaal is zeer sober vormgegeven, want het beeldhouwwerk is onvoltooid gebleven.
De binnenruimte van de kapel is zeer open dankzij de grote arcaden waarvan de ribben direct in de pijlers doorlopen.
Glas-in-loodramen
Verrière de la Dormition et du Couronnement de la Vierge de la chapelle Notre-Dame-du-Crann en Spézet door GO69
De acht glas-in-loodramen, waarvan er zeven nog intact zijn, behoren tot de oudste en mooiste glas-in-loodramen van Bretagne. Deze glas-in-loodramen werden tussen 1546 en 1550 door verschillende Bretonse werkplaatsen gemaakt. Ze werden in de 17e en 18e eeuw, in 1914, 1918 en 2001 meerdere keren gerestaureerd.
De hoofdonderwerpen zijn achtereenvolgens: de geboorte van Christus (1546), de marteldood van Sint-Laurentius (1548), de lijdensweg van Christus (in het koor), de heilige Jacobus de oudere met de stichting van Santiago de Compostela, Maria tussen haar dood en kroning, Sint-Elooi of Eligius van Noyon die het been van een paard beslaat (zuidelijke zijbeuk), de verrezen Christus (Oculus, boven de westdeur), de doop van Jezus (noordelijke zijbeuk). Er is ook nog een glas-in-loodraam uit het begin van de 20e eeuw met bloemmotieven.
Openingstijden: van 15 mei tot 30 september van 14:00u tot 17:30u.