Een lange kerkenronde van zuid naar noord net ten oosten van het departement Morlaix, van Guerlesquin naar Ploulec’h, waarbij we bijna alleen kerken en kapellen aan doen.
Guerlesquin
- Croix de Saint-Ener. Op dit kruis is aan de oostkant Christus afgebeeld en aan de westkant de maagd Maria. Op de sokkel staat de datum 1312.
- Menhir de Kerhellou (of Kerellou). De menhir is 6 meter hoog en wordt ook wel Kegel ar Wrac’h Goz of Kegel ar Mam Goz genoemd, dat wil zeggen “de spinrok van de oude heks” of “de spinrok van de oude moeder”.
- L’église St Ténénan de Guerlesquin. De westelijke poort en de klokkentoren dateren uit 1520. De rest van de kerk werd herbouwd in 1858-1859.
- La Chapelle Saint-Tremeur. Zie hieronder.
La Chapelle Saint-Tremeur de Guerlesquin
Moreau.henri, CC BY-SA 3.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0, via Wikimedia Commons
De kapel Saint-Tremeur ligt in het hart van een beboste vallei. Oorspronkelijk stamt de kapel uit de 13e eeuw, maar werd door de eeuwen heen steeds weer beschadigd en vernietigd. Evenzoveel keren werd de kapel weer herbouwd en gerestaureerd. De laatste keer was in 1996, waarbij gebruik is gemaakt van de oorspronkelijke materialen, die weer werden opgegraven.
De sleutel van de kerk is in de zomer (juli en augustus) op te halen bij de VVV, daarbuiten bij het gemeentehuis van Guerlesquin.
Bijzonder zijn de twee bronnen die grenzen aan de kapel, waarvan één monumentale. Sinds onheuglijke tijden is hier een van de belangrijkste bronnen van de Yar te vinden, al in gebruik bij de druïden. Volgens de legende woonde er in het begin een oude heks, die om haar plek te beschermen deze met een muur wilde omringen. Ze kreeg daarvoor een nacht de tijd, tot de haan zou kraaien. Zij werkte er hard aan, maar er was nog een grote steen nodig voor de poort. Er lag er een bij Kerellou en ze ging op weg om die op te halen. Maar daar aangekomen kraaide de haan. Van woede gooide ze de steen daarop in de grond. Die steen staat er nog steeds.
De restanten van de muur, uit de tijd van de megalieten, zijn nog steeds in de omtrek te vinden, verspreid over een gebied van 6 hectares.
Trémel
- Chapelle Saint-Maurice (Trémel): De oorspronkelijke kapel dateerde waarschijnlijk uit 16e eeuw, maar zij werd in het begin van de 20e eeuw herbouwd.
- Chapelle Saint-Nicolas – Plufur. Zie hieronder.
- L’église Notre-Dame-de-la-Merci. Deze kerk is gebouwd aan het begin van de vijftiende eeuw. De glas-in-loodramen zijn origineel. Samen met Saint-Nicolas de Plufur en Notre-Dame de Trédrez is dit een van de 3 kerken die de twee belangrijkste kenmerken van de Beaumanoir-stijl hebben behouden: de klokkentoren en het afgevlakte chevet.
De kerk werd op 21 juni 2016 door brand verwoest. Daarbij ging de Maagd en het Kind van Trémel verloren, evenals de reeks van veertien kruiswegstaties van Xavier de Langlais, daterend uit 1935. Slechts enkele schatten ontsnapten aan de vlammen: de polychrome houten apostelen en de Maagd en het Kind, ook bekend als Onze-Lieve-Vrouw van het Portaal. - Menhir de Kerguiniou. De imposante Menhir de Kerguiniou, ook wel Menhir de la Salle genoemd, is 5,30m hoog en ligt geïsoleerd tussen Kerguiniou en Ty Coz op een helling in een veld, genaamd ‘Mezou Men Bras’ (hier grote steen) en is niet vrij toegankelijk. Om er te komen moet je door een koeienwei en langs gebouwen.
Vijftien meter verderop naar het noordwesten liggen grote platen op de grond. Zij zijn mogelijk dekplaten geweest van een ‘allée couverte’. Maar dat is een hypothese.
Chapelle Saint-Nicolas – Plufur
De bouw van de kapel begon in 1488 en werd voltooid in 1499. Zij is als een der eerste gebouwd in de flamboyante Beaumanoir-stijl en zij wordt daarom gezien als een prototype van deze stijl. Deze stijl vond vooral haar toepassing in noordwest Bretagne (Léon en Trégor). Bovendien is Chapelle Saint-Nicolas de Plufur het best van alle kerken in de Beaumanoir-stijl bewaard gebleven.
“Chapelle Saint-Nicolas de Plufur – 2” by Crepi22 is licensed under CC BY-SA 3.0.
De twee belangrijkste kenmerken van de Beaumoir-stijl zijn:
- De klokkentoren is rank en slank door een vernieuwde manier van bouwen.
- Het chevet (afsluiting van het koor) is afgevlakt en niet rond zoals bij de meeste kerken.
Bij de kapel Saint-Nicolas de Plufur bestaat het chevet uit drie vlakken met in elk vlak een glas-in-lood ramen.
De kapel is te voet bereikbaar vanaf het dorp Keroue door een pad dat afdaalt naar de rivier de Yar en loopt langs de kapel. Of, ook te voet vanuit het dorp Kerzenan, gelegen in de gemeente Trémel.
De kapel is op aanvraag geopend. Neem contact op met het stadhuis van Plufur om een afspraak te maken. Telefoonnummer 02 96 35 10 53.
Lanvellec
- Château de Rosanbo. Imposant kasteel uit de 16e eeuw en sinds die tijd nog altijd in bezit van de familie Rosanbo.
- L’église paroissiale Saint Brandan. Deze kerk stamt uit de 14e eeuw, maar is in 1852-1868 herbouwd. Het orgel van Robert Dallam uit de 1653 is bijzonder. Het Ossuarium in flamboyante gotische stijl uit eind 15e eeuw is nog origineel.
- la chapelle Saint-Goulven. De kleine kapel uit de 17e eeuw is fraai gelegen in de Roscoat-vallei. Opmerkelijk altaarstuk, een Laatste Avondmaal in reliëf, maar met slechts 9 aanzittenden. Dichtbij is er ook nog een bron.
- Chapelle Saint-Maudez de Lanvellec. De kapel is uit de 16e eeuw.
- Dolmen de Crec’h an Hu. Het is twijfelachtig of dit een echte dolmen is of slechts een stapel stenen.
- Circuit de St. Goulven. Een uitgezette (?) wandelroute van 6 km langs een paar bezienswaardige plekken: Chapelle Saint-Maudez, chapelle Saint-Goulven, de bron van Sint Goulven en de kerk van St. Brandaan.
Plouzélambre
- l’église Saint-Sylvestre.
- Fontaine Saint-Sylvestre
- Ossuarium de Saint-Sylvestre. Dit wordt beschouwd als een van de oudste ossuaria van Bretagne (15e eeuw). De leisteenpannen zijn bevestigd met houten pennen.
- Croix de chemin (croix de Saint-Martin) uit de 18e eeuw.
Ploumilliau
- Eglise de Kéraudy. Zie hieronder.
- Menhirs du Clandy. Van de oorspronkelijke groep van twee of drie menhirs staat er nog één overeind van 2,80m. Een tweede ligt ten zuidoosten hiervan overdekt met aarde en struikgewas. Twee andere blokken die in de buurt van het nabijgelegen kruispunt liggen, zouden van een derde menhir kunnen zijn geweest.
- l’église paroissiale Saint-Milliau
- Calvaire du XVIIIe siècle. Deze calvaire staat op het kerkhof van de parochiekerk.
Eglise de Kéraudy
“Ploumilliau. Keraudy. 2” by J.C EVEN is licensed under CC BY-SA 4.0.
Voorheen la chapelle Saint-Jean de Keraudy ou « le temple de Saint-Jean was dit het eigendom van de hospitaalridders en de tempeliers. De kerk uit de late vijftiende en vroege zestiende eeuw is typisch voor de kleine Bretonse kerken uit die periode, met gevels, portaal, trappen en een transept dat overgaat in de afgeplat chevet. De deur in het portaal is origineel. Op de houten preekstoel zijn oude reliëfs te vinden.
Fragmenten van oude glas-in-loodramen zijn bewaard gebleven in de ramen van het koor. Het belangrijkste fragment stelt de Maagd Maria met het Kind voor, onder een baldakijn. Dit raam is uit de vijftiende eeuw.
Ploubezre
- Chapelle de Kerfons-en-Kerfaouës. Zie hieronder.
- De kerk van Ploubezre. Zie hieronder
- La chapelle Saint-Fiacre de Runefau. De kapel dateert uit de 15e eeuw en bevat een modern glas-in-loodraam en een beschilderd doksaal. De kapel maakte deel uit van het verwoeste kasteel van Runefau (of Runfao), waarvan de oudste gebouwen dateerden uit de 14e eeuw. Het doksaal is in renaissancestijl en komt uit een voormalige nabijgelegen kapel. Bij de kapel is ook nog een bron.
- Vijf kruizen. Qua kleine religieus erfgoed zijn in Ploubezre nog te vinden een opmerkelijke set van vijf kruisen (Cinq Croix), die vermelden dat per decreet van 7 december 1925 zijn aangemerkt als historische monumenten.
- Jardin L’Arc en Ciel. Dicht bij de kapel van Kerfons in de vallei van de Léguer is de botanische tuin L’Arc en Ciel. In deze tuin van meer dan 8000 m2 is een veelheid van vaste planten, bomen en struiken te vinden. Het gehele jaar door vind u hier bloeiende planten. De tuin is geopend op 31 mei van 14.00 tot 18.00 uur, 1 en 2 juni van 10.00 tot 18.00 uur.
Chapelle de Kerfons-en-Kerfaouës
“File:Ploubezre (22) Chapelle de Kerfons Extérieur 30.JPG” by GO69 is licensed under CC BY-SA 3.0.
Van de kerken in Ploubezre is Kerfons zeker de mooiste. Zij kijkt uit over de vallei van de Léguer.
Het kleine heiligdom werd gesticht door de heren van Coatfrec, maar tijdens de Bretonse successieoorlogen van de 14e eeuw bijna geheel verwoest. In de 15e eeuw werd het schip en de noordkapel herbouwd in de flamboyante gotische stijl van Ogival. De zuidelijke vleugel, gewijd aan Sint-Yovien werd in de 16e eeuw toegevoegd in renaissance stijl. In de kapel is een fraai polychroom houten doksaal uit 1495 te zien in de flamboyante gotische stijl.
Bij de kapel is ook nog een bron.
De kapel is voor het publiek geopend van 8 tot 12 mei en van 15 juni tot 22 september 2025 en buiten deze data alleen op afspraak voor groepen.
De jaarlijkse bedevaartsdag (in Bretagne heet dat de pardon) wordt gehouden op de derde zondag van mei. Het bestaat uit een mis met processie en een gezamenlijke maaltijd.
Op 14 augustus is er een feest rond de kapel.
De kerk van Ploubezre
De kerk van Ploubezre, gewijd aan Petrus en Paulus, is gotisch met een renaissancetoren. Afgezien van de klokkentoren werd bijna de hele kerk rond 1865 herbouwd in de gotische stijl die bij Violet-Le-Duc zo geliefd was. Sommige oude pilaren zijn bewaard gebleven en het is zeker dat de stenen van de oude kerk werden gebruikt voor de bouw van het nieuwe.
Er zijn een aantal oude beelden, zoals St. Katharina en St. Barbara. Maar het oudste object is te vinden in de muur die de oude begraafplaats rond de kerk omringt. Het is een middeleeuwse Bretonse inscriptie met de tekst: “tutmat ho pater pieder rising o tremen ploeberz en berzet”, wat zoiets betekent als “Goede mensen, gedenk uw vader bij het passeren van de begraafplaats van Ploubezre”.
Ploulec’h
La chapelle de Saint-Herbot
De kapel van Saint-Herbot is een van de twee kapellen van de gemeente Ploulec’h, gelegen op twee kilometer van het dorp, ten zuidwesten van Lannion, boven de vallei van de Pontol. stroomt, De kapel is opgedragen aan Saint-Herbot, een Bretonse kluizenaar die in de 6e eeuw uit Groot-Brittannië naar Bretagne is gekomen en de beschermheilige is van de gehoornde dieren. De kapel van Ploulec’h is veel bescheidender dan de kapel in Plonévez-du-Faou van dezelfde Saint Herbot.
By Martinchampion22 – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=101909870
De kapel zou zijn gebouwd aan het einde van de 15e eeuw, zoals een inscriptie in de zuidelijke muur met de datum 1491 suggereert. In 1569 werd de westelijke gevel, volgens een datum op de klokkentoren, herbouwd, waarschijnlijk door een bouwmeester geïnspireerd op de architect Jean Le Taillanter. Elementen van een vergelijkbare stijl zijn te vinden in de naburige parochie, in Ploubezre (Kerk Saint-Pierre en Saint-Paulus, 1577) en verder in de Finitese Trégor, in Plougas. Er is een opvallend contrast tussen de de fraaie westgevel en de eenvoud van de rest van de kerk. Het meubilair is ook zeer bescheiden.
Chapelle Notre-Dame-du-Yaudet
De Chapelle Notre-Dame-du-Yaudet zoals die er nu staat, werd in 1858 gebouwd op de plaats van de oude kapel uit de 15e eeuw.
De kapel ligt op een mooie plek aan de monding van de Léguer. Het is een zogenaamd ‘oppidum’ uit de Gallo-Romeinse tijd.
Momenteel is de kerk nog zwaar beschadigd door de storm Ciaran in 2023. Er is een geldinzamelingsactie gaande voor de restauratie. Het beroemde altaarstuk Retable de la Vierge couchée met de slapende Maria is nu veilig onderbracht in een restauratie-atelier.
Voor een bezoek moet je bij het gemeentehuis van Plouc’h zijn.
L’église Notre-Dame de Trédrez
De kerk van Trédrez werd grotendeels rond 1500 gebouwd in een flamboyante gotische stijl in de Beaumanoir stijl. Er zijn toevoegingen uit 1699 (een zuidtransept) en later ook nog in de 19e eeuw. het geheel vormt wel een eenheid.
Er zijn drie ingangen: naar het noorden, oosten en of zuiden. De hoofdingang, aan de zuidkant, heeft een dubbele trap. Aan de rechterkant van die trap is sinds het einde van de negentiende eeuw een leistenen steen ingemetseld, genaamd “het kussen van Sint Yves”. Deze steen bevond zich eerder in een veld in de buurt van Kervorgan en werd gebruikt voor bijgelovige praktijken. De steen is gegraveerd met de letters: “S + Y” (Saint Yves).
Saint-Yves, de patroonheilige van rechters en advocaten, maar vooral de patroonheilige van Bretagne, was rector van Trédrez was van 1284 tot 1292.
Église Notre-Dame de Trédrez en Trédrez-Locquémeau door GO69
De kerk beschikt over een waardevol altaarstuk uit de 16e eeuw uitgevoerd in polychroom hout en bladgoud van Onze-Lieve-Vrouw, de Bloem van Jesse. De voorstelling is van Maria die het kindje Jezus draagt, omringd door de reeks van haar voorouders, koningen van Israël. De oudste voorouder Jesse ligt op de grond te slapen. Van hem gaat een stam uit waarvan de takken 12 koningen dragen, onder wie David die harp speelt.
Maria, de nieuwe Eva, verplettert met haar voet het hoofd van een demon, de Eva van de erfzonde die haar een appel in haar klauw aanbiedt.
De kerk is open van 1 juli tot 31 augustus. Daarbuiten is de sleutel af te halen in het dichtbij gelegen gemeentehuis.
Eglise paroissiale Saint-Michel-en-Grève
De parochiekerk van Saint-Michel-en-Grève is oorspronkelijk gebouwd eind 15e eeuw of begin 16e eeuw, maar uitgebreid, gerenoveerd en gerestaureerd in de 17e, 18e en 19e eeuw.
De kerk elke dag geopend van Pasen tot Allerheiligen en met Kerstmis.