Een hunebed of dolmen is een megalithische grafkamer uit het Neolithicum. Het neolithicum loopt in Europa van c. 5000 tot 3000 v.Chr.. De eerste dolmens in Frankrijk stammen uit de 5e eeuw voor Christus, de laatste uit c. 2500 v. Chr..
Een hunebed of dolmen bestaat uit ten minste drie, maar vaak (veel) meer staande draagstenen, met daar overheen een of meer dekstenen. Dolmens of hunebedden worden dan wel algemeen gezien als graven, maar niet in de gewone betekenis, eerder als knekelhuizen. Het is echter niet met zekerheid te zeggen of dit de oorspronkelijke functie van al deze constructies is geweest. Er zijn dolmens waarvan vermoed wordt dat ze enkel als heiligdom dienstdeden.
Een hunebed of dolmen bestaat uit ten minste drie, maar vaak (veel) meer staande draagstenen, met daar overheen een of meer dekstenen. Dolmens of hunebedden worden dan wel algemeen gezien als graven, maar niet in de gewone betekenis, eerder als knekelhuizen. Het is echter niet met zekerheid te zeggen of dit de oorspronkelijke functie van al deze constructies is geweest. Er zijn dolmens waarvan vermoed wordt dat ze enkel als heiligdom dienstdeden.
This illustration was made by Pierre André Leclercq,
under the License CC-BY-SA
Allée couverte
De term hunebed wordt doorgaans gebruikt wanneer de ingang zich in het midden van de lange zijde bevindt. Bij dolmens zit de ingang meestal aan de korte zijde.
Er zijn verschillende types dolmens: met een enkele kamer, met meerdere kamers of een langgerekte kamer. De laatste wordt aangeduid als een ‘Allée couverte’.
De hunebedden in Noordoost-Nederland, Noordwest-Duitsland en Denemarken hebben andere kenmerken en zijn door een andere cultuur gebouwd (de trechterbekercultuur tussen 3350 en 3050 v.Chr.) dan de dolmens in grote delen van Frankrijk en België.
Hunebed D50 Noord-Sleen gemaakt door Tim Strater
Het woord ‘dolmen’ zou door onderzoekers van eind 18e eeuw ontleend zijn aan het Keltische taol, wat tafel betekent en maen of men wat steen betekent. In die tijd werd namelijk gedacht dat dolmens en menhirs Keltische cultuurelementen waren.
Dolmens zijn ook gevonden in andere gebieden op aarde en stammend uit andere periodes zoals in het Midden-Oosten (3000 – 1200 v. Chr.), Korea (c. 1000 v. Chr.) en India (Muniyaras, c. 1200 – c. 550 v. Chr.)