Aftrek kosten werkruimte in een huurhuis (oude regeling)

Als je ondernemer bent voor de inkomstenbelastingen dan is onder voorwaarden een fiscale aftrek mogelijk van de kosten voor een werkruimte of werkkamer in eigen huis. Dat is niet mogelijk als je alleen inkomsten hebt als resultaat van overige werkzaamheden.
Een strikte voorwaarde is ook dat dit alleen kan ingaan bij de start van de onderneming of bij aanvang van de huur. Alleen bij een bijzondere omstandigheid, zoals een ingrijpende verbouwing, is er een mogelijkheid de keuze te herzien.

Bovenstaande geldt nog steeds, maar dat is niet zo voor de hieronder beschreven optie. Die is per 1 januari 2017 niet meer mogelijk.

Verschil huur- en koopwoning

Er is bij deze aftrek wel een groot onderscheid tussen een huur- of een koopwoning. Bij een koopwoning is een strikte voorwaarde dat het een zelfstandige ruimte moet zijn. Zelfstandig wil zeggen duidelijk te onderscheiden van de rest van de woning door middel van een eigen ingang en eigen sanitair. Bij een huurwoning geldt deze strikte voorwaarde niet en daarom is het gemakkelijker de kosten voor een werkruimte of werkkamer in een huurwoning als zakelijke kosten op te voeren. Al worden er nog wel eisen gesteld, die ik hieronder uitwerk. Onderstaande geldt dus alleen voor huurwoningen.

Huurrecht etiketteren of administratief splitsen

Er zijn twee manieren om de kosten voor een werkruimte of werkkamer in een huurwoning af te trekken. Ten eerste door het huurrecht van de woning aan te merken als ondernemingsvermogen óf door de kosten van de woning administratief te splitsen.
Ik ga hier verder in op de eerste situatie, die meestal het voordeligst is. Voor administratief splitsen verwijs ik naar Huurwoning administratief splitsen. Administratief splitsen kan overigens nog wel aantrekkelijk zijn als de werkruimte minder dan 10% van het totale oppervlak beslaat.

Jurisprudentie

Overigens zijn de rechters het oneens over het etiketteren van het huurrecht als ondernemingsvermogen. Er liggen verschillende, tegenstrijdige uitspraken hierover van rechtbanken en gerechtshoven (uitspraken van het Gerechtshof Amsterdam, 22-10-2008 (GHAMS: 2008:BG0963) en Gerechtshof in Arnhem, 28-03-2014 ( GHARL:2014:2262 ) versus Gerechtshof Den Haag, 01-04-2015 (GHDHA:2015:661)). De Hoge Raad heeft het cassatieverzoek n.a.v. deze laatste uitspraak gegrond verklaard en de Advocaat-Generaal om een advies verzocht (ECLI:NL:PHR:2016:108, 23-02-2016). Deze adviseert de zaak te verwijzen naar een ander hof.
In geding is of de (niet-)zelfstandigheid van de werkruimte bepalend is voor de aftrekbaarheid of dat het etiketteren van het huurrecht als ondernemingsvermogen doorslaggevend is. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft onlangs ook de aftrek afgewezen op grond van de niet-zelfstandigheid van de werkruimte (ECLI:NL:GHARL:2016:3245).
Ondertussen geeft de Belastingdienst op hun website nog steeds aan dat aftrek mogelijk is (zie de Rekenhulp ‘werkruimte in woning’). Op basis hiervan kun je de aftrek dan ook met vertrouwen claimen. Als je tenminste aan de juiste voorwaarden voldoet!

Voorwaarden aftrek kosten werkruimte in een huurwoning

Er zijn twee belangrijke voorwaarden voor de fiscale aftrek van de kosten van een werkkamer in een huurhuis:

1. Het huurrecht van de woning behoort tot uw ondernemingsvermogen.
   Dit doe je door het als zodanig te etiketteren. Een etiket te plakken dus of gewoon als zodanig te benoemen in uw jaarrekening. Je kunt, om het wat tastbaarder te maken, de huur betalen via de zakelijke rekening. En eventuele huurtoeslag ontvangen op dezelfde rekening.
   Vergeet niet de bijkomende voorwaarde dat u dit etiketteren doet bij de start van de onderneming of bij het eerste gebruik van het pand voor uw onderneming. U mag niet eerst een aantal jaren het niet gedaan hebben en dan ineens wel.
2. U gebruikt meer dan 10% van uw woning als werkruimte.
   De berekening vindt plaats op basis van het aantal vierkante meters. Gemeenschappelijke ruimtes, als trap, gang en toilet mag je daarbij buiten beschouwing laten. Ook bergingen, tenzij deze omgebouwd zijn en aan de eisen voor een woonruimte voldoen. Kijk zo nodig eens op de website van Funda naar: ‘Hoe worden de “Gebruiksoppervlakten” bepaald?’.
   De werkruimte hoeft niet per se een afgescheiden ruimte te zijn. Heb je je bureau in de woonkamer staan, bereken dan het aantal vierkante meters dat deze in beslag neemt.

Twijfelt u nog, de belastingdienst heeft een (reken)hulp werkruimte op haar website staan aan de hand waarvan u eenvoudig kunt controleren of u in aanmerking komt voor aftrek van de kosten van een werkruimte.

Welke kosten en hoeveel kun je aftrekken?

De kosten die u af kun trekken zijn:

• een deel van de huur of beter gezegd, de huur in zijn geheel maar verminderd met een vergoeding voor privégebruik en een eventuele huurtoeslag, de bijtelling voor het privégebruik.
• alle energiekosten (gas, water, elektriciteit), zuiveringslasten, verzekeringskosten, schoonmaakkosten en andere kosten specifiek voor het huis.
• de inrichtingskosten voor het deel wat u voor de onderneming gebruikt, bijvoorbeeld voor vloerbedekking, behang, bureau en kasten.

Bijtelling voor het privégebruik

De hierboven genoemde kosten worden verminderd met een bijtelling voor het privégebruik van de woning. Dat is een percentage van de WOZ-waarde van de totale woning. Het percentage varieert per jaar. Voor woningen met een WOZ-waarde tussen 75.000 en 1.040.000 euro is dat 1,5% (2013), 1,7% (2014), 1,8% (2015) en 1,85% (2016).
De WOZ-waarde van uw huurwoning kunt u opvragen bij uw gemeente. Dat kan (nog) niet bij MijnOverheid.nl, want u bent geen eigenaar. Gemeentes zijn sinds 1 juli 2014 verplicht deze waarde te verstrekken, want sinds die datum zijn de WOZ-waardes openbaar.
Een andere optie is het WOZ-waardeloket. Helaas zitten daar nog niet van alle gemeenten de WOZ-waarden in. Geldt dit voor u gemeente, dan zit er niet anders op dan de waarde bij de gemeente zelf op te vragen.

Krijgt u huurtoeslag? Dan moet u deze ook bijtellen en dus in zijn geheel van de kosten aftrekken.

Voorbeeldberekening 2014 (bedragen per jaar)

Vrije beroepen

Let op: een bedrijf aan huis is niet altijd toegestaan. Wel mogen mensen met een zogenaamd vrije beroep vanuit een woonhuis werken. Maar wat precies een vrij beroep is, is niet altijd duidelijk. Er is dan ook geen complete lijst van te geven. Wikipedia geeft wel een definitie en een kort overzicht.

Update 16 september 2015

Op 23 juli 2015 is er weer een uitspraak gepubliceerd in deze kwestie. In dit geval door de rechtbank Noord-Nederland (ECLI:NL:RBNNE:2015:2401). De uitspraak bevestigt dat de huurkosten ten laste van de winst gebracht mogen worden onder de voorwaarden hierboven beschreven. Maar dit geldt niet de overige kosten zoals voor gas, water en electriciteit alsmede de inrichtingskosten. Deze mogen volgens deze rechtbank alleen naar rato van het gebruikte deel van de woning in aftrek worden gebracht. De Belastingdienst heeft beroep aangetekend. Wordt vervolgd dus.

Update 19 augustus 2016

De Hoge Raad heeft 12 augustus een uitspraak gedaan in de hierboven genoemde zaak waarin de Advocaat-Generaal adviseerde deze terug te verwijzen naar een ander Hof. De Hoge Raad heeft dit niet gedaan en heeft zelf uitspraak gedaan (ECLI:NL:HR:2016:1899).

Volgens deze uitspraak is het huurrecht van een huurwoning met daarin een werkruimte, die gebruikt wordt voor (neven)werkzaamheden voor de onderneming, wel een bedrijfsmiddel en dientengevolge kan dit huurrecht ook ondernemingsvermogen vormen. Of de werkruimte zelfstandig is of niet, is daarbij niet van belang.
Dit is dus een bevestiging van de hierboven beschreven praktijk van aftrek van kosten van een werkkamer of werkruimte in een huurwoning. De Hoge Raad heeft hiermee geen uitspraak gedaan over de vraag of bijkomende huisvestingskosten geheel of gedeeltelijk aftrekbaar zijn.

In veel media is hierop uitbundig gereageerd met koppen als ‘Feest: zzp’ers kunnen volledige huur van huis aftrekken van winst’ en ‘‘Zzp’er kan huur met terugwerkende kracht fiscaal aftrekken’. Deze berichten doen het vonnis geen recht. Er verandert namelijk weinig aan de bestaande praktijk en alle hierboven genoemde voorwaarden blijven gehandhaafd. Dus alleen als je van deze aftrek gebruik hebt gemaakt bij de start van de onderneming of bij aanvang van de huur, kun je deze kosten aftrekken. Of er moet sprake zijn van veranderde omstandigheden. De uitspraak van de Hoge Raad is niet zo’n omstandigheid.

Ondertussen wordt het ook een politieke zaak. De PvdA heeft bij monde van kamerlid Mei Li Vos al geopperd dat het nu wel te gortig wordt met de aftrekposten voor zelfstandigen en wil de regelgeving aanpassen. Staatssecretaris Wiebes laat echter weten dat hij niet plan is om deze aftrek af te schaffen. Ook is er volgens hem geen reden om dit nu met terugwerkende kracht te laten ingaan.

Update 26 oktober 2016

Staatssecretaris Wiebes heeft gisteren laten weten in zijn antwoord op de vragen van SP-Tweede Kamerlid Farshad Bashir dat hij deze regeling gelijk wil trekken met de aftrek van kosten voor een werkruimte in een koopwoning. De redenen zijn enerzijds dat er nu een ongelijkheid is tussen ondernemers met een huurwoning en die met een koopwoning. Bovendien is de verwachting dat er op veel grotere schaal van deze aftrekpost gebruik gemaakt gaat worden. Weliswaar niet met terugwerkende kracht maar in de toekomst. Momenteel bedragen de dervingskosten voor de overheid ongeveer 20 miljoen. De verwachting is dat dit kan oplopen tot 500 miljoen.
Wiebes heeft 3 november een derde nota van wijziging voor het belastingplan 2017 ingediend waarin de aftrek van de kosten alleen nog mogelijk is voor een zelfstandige werkruimte. Ter compensatie wil  hij de aftrekbeperking van de gemengde kosten (voeding, drank, representatie, etc) verlagen van 26,5% naar 20%.
Het belastingplan 2017 is op 16 en 17 november besproken in de Tweede Kamer. Op dit onderdeel is er geen wijziging in het voorstel van staatssecretaris Wiebes gekomen. Het belastingplan 2017 wordt 12 en 13 december in de Eerste Kamer behandeld. De Eerste Kamer zal stemmen over het belastingplan 2017 op 20 december 2016.

Update 2 januari 2017

De Eerste Kamer is op 20 december akkoord gegaan met de belastingplannen 2017. De aftrek van een onzelfstandige werkruimte in een huurhuis is daarmee vanaf 2017 niet meer mogelijk.

Meer informatie

Goede informatie over de aftrekbaarheid van de belastingen van de kosten van een werkruimte in een huurwoning is te vinden op de website van Beeldrijk: ‘Werkruimte in de huurwoning’ of voor een uitgebreide discussie over dit onderwerp op de website van Higherlevel: ‘TOCH WEL: niet-zelfstandige werkruimte huurwoning op te voeren als kosten’.